Respect voor diversiteit

23-9-2016

Diversiteit betekent verscheidenheid. Diversiteit kan plaatsvinden binnen een samenleving met verschillende etnische groepen. Bij culturele diversiteit gaat het om de verschillende culturen binnen een gebied. Respect voor diversiteit is het bevorderen van een onvoorwaardelijke basishouding van gelijkwaardigheid en het permanent blijven voeden van deze basishouding.

Respect voor diversiteit kenmerkt zich door de volgende basisbehoeften:

• Een basisbehoefte voor ieder mens: Je hoort erbij!
• Waardering voor goed gedrag: Je doet het goed!
• Een houding die zichtbaar wordt in gedrag en taal: Je wordt gewaardeerd.
• Beleefde bejegening: Je bent een mens, een persoon.
• Het in acht nemen van goede omgangsvormen: Je leeft niet alleen, maar samen!Respect voor diversiteit baseert zich op een basishouding van gelijkwaardigheid, waaronder:

• Een open houding en nieuwsgierigheid naar de ander.
• Oog hebben voor de kwetsbaarheid en kwaliteiten van de ander.
• Contact zoeken en houden.
• De ander zien in zijn/haar uniciteit.
• Vertrouwen schenken.
• Participatie ondersteunen.

Begrippen bij het Wij Zij

23-9-2016

Hoe sterker mensen zich met een groep verbonden voelen, des te belangrijker en positiever wordt voor hen ook de (eigen) groepsidentiteit. Het ‘wij-gevoel’ van een groep kan samengaan met een bepaald beeld van de ‘zij-groep’. Over het algemeen geldt dat een positiever beeld van de ‘wij-groep’ leidt tot een minder gunstig beeld van de ‘zij-groep’ en omgekeerd. Overigens sluiten ‘wij’ en ‘zij’ elkaar niet per definitie uit. Beslissend voor de relatie tussen groepen zijn historisch gegroeide verhoudingen. Maar ook recente gebeurtenissen hebben invloed (Artikel Wij Zij).

Vooroordelen

Tussen groepen bestaan vooroordelen. Vooroordelen zijn ‘stabiele en consistente negatieve attitudes tegenover een andere groep of een individu omdat hij tot deze groep wordt gerekend’ (Bergmann, 2001). Vooroordelen blijken uit uitspraken als: ‘Ik verkoop niet aan bewoners van dit postcodegebied, omdat ik met hen slechte ervaringen heb.’ Wanneer mensen uit diverse groepen weinig contact met elkaar onderhouden worden die vooroordelen bevestigd en versterkt. Zo kunnen conflicten tussen groepen ontstaan en groeien. De verdeling in ‘wij’ en ‘zij’ gaat gepaard met vertekeningen in de wederzijdse waarnemingen. De groepen krijgen niet de kans de negatieve beelden bij te stellen aan de hand van verse en positieve ervaringen met anderen. Men heeft immers weinig contact (Artikel Wij Zij).

Stereotypen

Vooroordelen zijn vaak gebaseerd op stereotypen. Stereotypen zijn generaliserende voorstellingen, waarbij een individueel groepslid alle kenmerken van zijn groep krijgt toegekend. Er wordt afgezien van verschillen tussen de leden van een groep (Artikel Wij Zij). Een voorbeeld van een stereotype is alle vrouwen met blond haar zijn dom.

Stigmatisering

Een bijzondere vorm van het stereotype is het stigma, dat betekend dat het beeld van anderen hardnekkig negatief is. Stigmatisering is een ‘maatschappelijk brede en gangbare afwijzing en negatieve beoordeling van groepen die zich in een relatief kwetsbare sociale positie bevinden’ (Verkuyten, 2003). Stigmatisering lokt een verhoogde kans op discriminatie en vooroordelen uit (Artikel Wij Zij). Voorbeelden van stigmatisering zijn alle Nederlanders zijn gierig en vrouwen kunnen niet autorijden

Discriminatie

Discriminatie is het ongelijk behandelen, achterstellen of uitsluiten van mensen op basis van (persoonlijke) kenmerken. Er kan bijvoorbeeld onderscheid gemaakt worden vanwege afkomst, sekse, huidskleur, seksuele voorkeur, leeftijd, religie, handicap of chronische ziekte (https://www.mensenrechten.nl/wat-zijn-mensenrechten/discriminatie). Bij discriminatie gaat het erom dat er verschil wordt gemaakt op basis van kenmerken die er niet toe doen. (https://www.politie.nl/themas/discriminatie.html)

Een voorbeeld van discriminatie is een vrouw weigeren voor een baan vanwege haar hoofddoek.

Er zijn bedrijven die voor bepaalde functies liever een man aannemen, omdat "vrouwen het werk niet aan kunnen" of "omdat dat nu eenmaal hoort". Vrouwen worden dan bewust benadeeld.

Racisme

Discriminatie op basis van kenmerken als gebied van herkomst en huidskleur heet racisme. Mensen die racistisch zijn, vinden dat het ras waartoe ze zelf behoren beter is dan andere rassen. Vaak leidt dat tot heel negatieve ideeën over andere rassen, bijvoorbeeld dat bepaalde groepen dom zijn of eropuit zijn om het land over te nemen (https://www.opvoeden.nl/jongvolwassene/maatschappij-en-samenleving/multiculturele-samenleving/vooroordelen-en-racisme/). Een voorbeeld van racisme is de vervolging van de Joden in de Tweede Wereldoorlog.

Van diversiteit naar sociale inclusie

23-9-2016

Kinderen groeien op in een maatschappij waarin de diversiteit toeneemt. Om er voor te zorgen dat iedereen erbij hoort (sociale inclusie) kunnen pedagogisch medewerkers kinderen daar op verschillende manieren in ondersteunen. VVE-professionals zorgen ervoor dat alle kinderen een gevoel hebben van samen zijn, contact maken met elkaar, begrip hebben voor elkaar, veiligheid ervaren in de groep en de eigen identiteit van ieder kind erkennen. Kinderen leren door: samen te spelen, conflicten te hebben met andere kinderen en het weer goed te maken, sociale vaardigheden en normen en waarden die de basis vormen van onze maatschappij, te delen met anderen, voor elkaar te zorgen en erkennen dat iedereen een uniek individu is (Aarssen, 2010).

Bronnen:

Aarssen, J. (2010). De Basis voorbij. Leiderdorp: PRinterface.